Dıştan Rotorlu Asenkron Motorlar

Sincap kafesli asenkron motor basit yapısı,kullanım kolaylığı ve düşük maliyetli olması nedeniyle endüstride oldukça yaygın bir kullanım alanı bulmaktadır.Bu motorlar rotoru statorun içerisinde tutmak için kullanılan iki adet rulmanın dışında fırça,bilezik gibi mekanik sürtünmeye neden olabilecek herhangi bir parça içermemesi nedeniyle hemen hemen hiç bakım gerektirmemekte ve oldukça uzun ömürlü olmaktadır.Standart bir asenkron motorda stator ve rotor yapısı şekilde gösterilmiştir.

Stator kısmındaki oluklara alternatif akım(AC) sargıları yerleştirilir.Rotoru ise oldukça basit bir yapıda olup kısa devre edilmiş rotor çubuklarından oluşmaktadır.Statora yerleştirilen AC sargılarına bir alternatif gerilim uygulanmasıyla makine içerisinde dönen bir manyetik alan oluşturulur.Oluşan bu döner alan rotor çubuklarında endüksiyon yoluyla bir gerilim endükler ve kısa devre edilmiş rotor çubuklarından akımın akmasıyla makine içerisinde ikinci bir manyetik alan oluşur.Bu iki manyetik alanın etkileşimi sonucu hareketli kısım(rotor) üzerinde bir döndürme momenti oluşur ve rotor dönmeye başlar.

Eğer sincap kafesli asenkron motorun rotoru statorun içine değil de dışarısına yerleştirilirse dıştan rotorlu asenkron motor yapısı elde edilir.Stator motorun içerisinde sabit olarak yer almaktadır ve dönen kısım olan rotor motorun dış kısmında yer almaktadır.Rotorun yüksek eylemsizliğinin değişken yüklerde daha kararlı bir çalışmaya olanak vermesi,stator sargılarının yerleştirilme işleminin basitleştirilmesi ve sargı sonlarının daha kısa olması,düşük güçlerde bu yapının bazı uygulamalar için oldukça avantajlı olmasını sağlamaktadır.Tahrik edilen yükün(pervane veya fan) doğrudan rotorun dış kısmına yerleştirilmesi yer tasarrufu sağlayan kompakt bir tasarım elde edilmesini sağlar.Dıştan rotorlu asenkron motor klasik asenkron motor ile aynı çaışma prensibine sahiptir.

Motorun iç kısmında yer alan statora sargıların yerleştirilmesi klasik motorlara göre çok daha kolay olmaktadır.Bir dıştan rotorlu asenkron motorun ana parçaları aşağıdaki tabloda ayrıntılı olarak verilmiştir.

1.Burç	9.Kablo paleti kapağı
2.Rotor	10.Motor Kapağı
3.Balans alma parçası	11.Kablo koruyucu plastik
4.Motor mili	12.Kablo çıkış kapağı
5.Dişli Rondela	13.Segman
6.Rulman	14.Toz kapağı
7.Sargı kapağı	15.Ankuş
8.Stator	16.Kablo Paleti

Motorun mili motor kapağı içinden geçerek stator ve motor kapağındaki rulmanlar içinde döner ve bir ucu dış rotor kapağına geçer.Mili iyi sıkması için kapakta çelik bir burç bulunmaktadır.Yataklar düşük güçlü motorlarda sinter,daha büyüklerinde ise bilyalıdır.Yatak borusunun iki yatak arasında kalan boş kısmı yağ deposu olarak kullanılabilmektedir.Dış rotor paketi iç yüzeyinde kafes sargıyı taşır.Kafes sargı ise genellikle mile saptanan dış rotor kapağına bağlıdır ve çok kez onunla beraber alüminyumdan veya bir alüminyum alaşımdan dökülür.Dış rotor bir çan gibi stator üzerine geçerek,stator tespit flanşının bulunduğu karşı yan motoru saptamada kullanılır.

Klasik rotoru statorun içinde olan asenkron motorlarla karşılaştırıldığında,dıştan rotorlu asenkron motorun avantajları kısaca şöyle açıklanabilir:

• Stator olukları stator dış yüzeyinde bulunduğundan stator sargısı çok daha kolay bir şekilde yerleştirilebilir.
• Stator sargısı yan bağlantılarının daha kısa olması kullanılan bakır miktarını azaltır ve bu durum stator direncinin düşük olmasına ve veriminin artmasına olanak sağlar.
• Dönen kısmın çapının büyük olması nedeniyle rotorun eylemsizliği yüksektir.Bu durum motorun hareketinin yük değişimlerinde sabit kalmasını kolaylaştırır.
• Tahrik edilen kısım rotor dış yüzeyine monte edildiğinden basitlik ve yer tasarrufu sağlanır.